Hoopverlening: de kracht van het herstelverhaal
Willem (64) is een ervaren hoopverlener. Dat vindt hij de beste term voor het werk dat hij doet voor VNN. Hij werkt nu acht jaar bij VNN als vrijwilliger en hij vertelt zijn herstelverhaal aan verschillende groepen. Bijvoorbeeld artsen in opleiding, jongeren in middelbare scholen en mensen die worstelen met hun verslaving. Met zijn verhaal geeft hij luisteraars een beeld van het ontstaan van zijn verslaving, wat voor hem het omslagpunt was en wat hem heeft gesterkt in zijn herstel. Het is zijn eigen verhaal, wat hij vertelt met passie en openheid. Een verhaal vol met beeldspraak: de verslaving is een wolf in schaapskleren, een sluipmoordenaar, een lawine. De kern van zijn herstelverhaal is echter heel simpel en duidelijk: er is hoop.
Eenzaam
Alcohol was het middel dat Willem jarenlang gebruikte. Drinken begon voor hem als een oplossing voor zijn problemen. Hij vond als klein kind al geen aansluiting, hij was eenzaam en hij kreeg bovendien van alle kanten te horen dat het zijn schuld was. Dat deed pijn. Alcohol leek een geweldige oplossing om het verdriet niet te voelen.
‘’Een verslaving begint altijd leuk. Dat is ook logisch, anders zou niemand er aan beginnen. Ik merkte als puber al dat er iets met me gebeurde door die alcohol en ik vond het ontzettend aangenaam. Achteraf was het heel duidelijk. Ik merkte van kinds af aan al dat ik anders was. Ik voelde me eenzaam en onbegrepen. Ik kon simpelweg niet met het leven omgaan. Ik zag hoe anderen dat wel konden, maar ik verdwaalde in het leven. Ik voelde me een vreemdeling in een vreemde wereld. Ik heb psychologen bezocht maar ook daar vond ik geen oplossingen. Het lag aan mij, werd er gezegd. Ik begon met drinken om de ellende niet te voelen.
Ik dronk geleidelijk steeds meer en meer, tot het een groot probleem was geworden. Het is net als een lawine: bovenaan de berg lijkt er nog niks aan de hand, maar eenmaal onderaan beland is het allesverwoestend en lijkt er geen verzet meer mogelijk. Ik heb wel duizenden keren tegen mezelf gezegd dat ik die dag geen druppel alcohol zou drinken. Keer op keer deed ik het toch. Ik voelde me machteloos en ik zag mezelf als een slappeling.’’
Autisme
Pas toen Willem 52 was, werd duidelijk waarom hij al die tijd zulke eenzaamheid heeft ervaren. Hij kreeg de diagnose autisme. Dit verklaarde zijn moeite met het vinden van aansluiting en het verdriet dat daarmee gepaard ging. Net als veel mensen met een vorm van autisme heeft hij veel kunnen compenseren met zijn intellect, maar nu pas kreeg hij de handvatten die hij al die tijd nodig heeft gehad. Mede daardoor durfde hij een jaar na zijn diagnose voor het eerst echt te kijken naar wat ooit de oplossing leek, maar wat nu zijn verslaving was geworden.
‘’Als ik vandaag de dag naar een psycholoog zou gaan met de problemen die ik vroeger had, zou ik meteen getest worden op autisme. Die kennis was er vroeger domweg niet. Toen mijn huwelijk op de klippen dreigde te lopen kon ik niks anders verzinnen dan het toch nog één keer te proberen bij een psychotherapeut. En verdomd, het was deze psychotherapeut meteen glashelder dat ik autistisch was. Dankzij die diagnose vielen eindelijk de puzzelstukjes in mijn leven op hun plek. Nadat ik dit nieuws had verwerkt kon ik eindelijk echt kijken naar mijn leven. Ik heb nooit de boel kort en klein geslagen, een auto total loss gereden of mijn baan verloren. Ik functioneerde wel, maar er groeide een enorm gevoel van onvrede in mij over mijn leven en mijn verhouding met alcohol. Doordat ik zoveel dronk, had ik mijn drie kinderen en mijn vrouw op dat moment niks meer te bieden. Zo wil ik niet verder gaan, zei ik tegen mezelf. Toen ben ik hulp gaan zoeken bij VNN.’’
Kantelpunt
Het was niet makkelijk voor Willem om hulp te zoeken. Jarenlang hoorde de verslaving bij zijn leven. Nadat de stap toch gezet was, kwam het herstelproces eindelijk in beweging. Kort daarop kwam het moment dat voor hem de doorslag gaf.
‘’Ik moest een enorme drempel over voor ik toe kon geven waar ik mee worstelde. Het voelde alsof ik de enige op de wereld was met dit probleem. Ik kon de woorden haast niet uitspreken toen ik belde naar VNN. Maar ik heb een ontzettend goede begeleider gehad. Zij kreeg mij zover dat ik vrijwillig naar de kliniek ging. Daar ben ik haar nog steeds oneindig dankbaar voor. In de kliniek kwam voor mij het echte kantelpunt. Ik ontmoette daar twee mannen die allebei ontzettend aan de grond zaten door hun verslaving. Pas toen keek ik echt het allesverwoestende effect van alcohol in de ogen. In die twee mannen zag ik mijn eigen toekomst als ik door zou gaan met drinken. Dat heeft mijn leven gered. Ik stond voor een keuze en ik koos het leven.’’
Inspiratie
Het waren de verhalen van die twee mannen die Willem het inzicht gaven dat hij nodig had. Hij herkende zichzelf en zijn eigen worsteling in hun verhalen. Doordat hij zag hoeveel de verslaving bij hen kapot had gemaakt besefte hij wat er ook voor hem op het spel stond. Zo hebben zij hem geïnspireerd om het leven weer op te pakken. Willem wil nu op zijn beurt anderen inspireren om hetzelfde te doen.
‘’Ik kan mensen niet genezen, maar ik kan ze wel inspireren. Om iets van hun leven te maken en de strijd aan te gaan, want die strijd is te winnen. Als je er maar keihard aan werkt. Als ik kan herstellen, kan iedereen dat. Die hoop kan ik doorgeven. Dat motiveert mij. Mijn middel was alcohol, maar ook mensen die andere middelen gebruiken of hebben gebruikt herkennen dezelfde worsteling in mijn verhaal. Dankzij de hulp van VNN ben ik nuchter geworden, dat is een van de redenen dat ik zo graag voorlichting geef. Ik wil iets terug doen.''