Stom en betuttelend vond ze het: IkPas. Dit jaar deed VNN-verpleegkundige Rena Postma voor het derde jaar op rij mee aan de campagne. IkPas daagt mensen uit een maand lang geen alcohol drinken en dus te ‘passen’ voor dat wijntje of biertje. Twee onthouders vertellen over hoe het hen verging.
Rena werkte twee jaar geleden in een VNN-kliniek waar collega’s meededen aan de IkPas challenge. Ze vond het maar niks. Hoe verhield een maand niet drinken zich tot haar cliënten: mensen met zware afhankelijkheidsproblematiek. Later besloot ze dat dat niet betekende dat zij niets aan haar eigen gezondheid kon doen. “Er was een periode voorafgaand aan die eerste Dry January waarin ik weinig dronk en veel sportte. Naarmate het einde van het jaar in zicht kwam, ging ik steeds minder gezond eten en meer drinken. Het sporten schoot er ook bij in, en toen dacht ik: fuck it, ik doe mee.”
Die eerste keer wist Rena echter van tevoren dat ze niet de hele maand zou volmaken. “Ik werk elk jaar op Eurosonic/Noorderslag als vrijwilliger en die dagen wil ik mezelf geen grenzen opleggen. Vanwege Corona ging in 2021 dat feest niet door helaas, maar dat betekende wel dat ik de hele maand niet zou drinken. En dat is me gelukt! En ik moet zeggen: de tweede keer ging me een stuk makkelijker af dan de eerste. Natuurlijk waren er moeilijke momenten, zoals tijdens etentjes bij vrienden of tijdens mijn stedentripje. Alcohol drinken associeer je toch snel met gezelligheid,” aldus de verpleegkundige.
Jessica, lerares op een basisschool, herkent dat wel. “Je wil niet suf overkomen, en bijvoorbeeld thee heeft toch wel een beetje een suf karakter. Wat drink je dan, om niet buiten de boot te vallen? Na drie ijsthee ben je dat ook wel zat.” Sterker nog, ze merkt dat anderen vraagtekens zetten als je géén alcohol drinkt en zelfs druk zetten om dat wél te doen. “Dit jaar deed ik voor het derde jaar op rij mee aan Dry January, maar op 2 januari ging ik al in de fout. Door druk van vrienden heb ik toch gedronken en ook best wat. Daar heb ik veel spijt van, en heb besloten mijn droge maand door te trekken tot 4 februari. Ook daarna zal ik niet meteen een fles opentrekken om het te vieren hoor, ik zie het wel als een bewuste, gezonde keuze.”
En ook Rena heeft een uitglijer gehad. Ze kon door Corona niet naar buiten, had behoefte aan een verzetje en het toen “gezondigd”. Meteen kon ze toepassen op zichzelf wat ze ook bespreekt met cliënten: reflecteren op de fout en daarvan leren. “We noemen dit de 5 g’s: gebeurtenis, gedachten, gevoelens, gedrag en gevolgen. Eigenlijk reflecteer je op momenten waarop het minder ging en leer je daarvan. Er is dus niks mis met fouten maken, zolang je wel achterhaalt waarom je die fout maakt. Anders loop je het risico er meer te maken.
Wat kun je doen om het niet-drinken vol te houden? Of het niet-roken, niet-snoepen of meer-sporten, wat dat betreft? Rena: “Benoem het naar anderen toe. Geef je stoppoging, al is het tijdelijk, prioriteit. Het is de bedoeling dat je je gedrag verandert en anderen kunnen je op je gedrag aanspreken of je stimuleren. Laatst vroeg een vriendin van me hoe het met me ging, en ik zei dat het goed ging en ik weinig stress had. Toen vroeg ze of dat kwam door het niet-drinken. Verdorie, dacht ik. Ze zou weleens gelijk kunnen hebben! Als je niet drinkt, ga je anders met je emoties om, je brein blijft helder en je onderdrukt problemen minder.”
En hoe zit het met Corona: maakt dat het lastiger of juist makkelijker om van dat afzakkertje af te blijven? Rena ging over het algemeen minder drinken na de uitbraak van COVID-19. “Wel kreeg ik ineens een smaak voor likeurtjes. Ik zag ze als zoet toetje, en minder als alcoholische drank. Toen ik me dat realiseerde, ben ik gestopt.”
“Als alcohol nu uitgevonden zou worden, zou het verboden worden, zeggen ze weleens”, vertelt Jessica. “Het maakt zoveel kapot in je lichaam. Niet voor niets is er een hele beweging van mensen die volledig stoppen. En het is een sluipschutter, want ik merkte zelf ook pas laat dat ik steeds vaker dat appelsapje ging vervangen met een wijntje. Voor je het weet, drink je elke dag wel een glas. En dan moet je bij jezelf te rade gaan waarom dat is, wat wil je bereiken met het drinken van alcohol? Nu ik een maand niet heb gedronken, merk ik al dat ik dieper slaap en minder vaak wakker wordt gedurende de nacht.”
