Sociaalpsychiatrisch verpleegkundige Nynke Wiersma deed de opleiding tot verpleegkundig specialist (GGZ-VS). Een GGZ-VS is vaak behandelverantwoordelijke en tegelijkertijd ook praktijkonderzoeker, initiator van innovatie en coach. Een pittige opleiding. Nynke vertelt in dit interview waarom het voor haar juist zorgde dat ze haar liefde voor het vak hervond.
Nynke groeide op in Stadskanaal en besloot al jong dat ze naar een grote stad wilde verhuizen om verpleegkunde te doen. Amsterdam werd helaas niets vanwege een tekort aan banen, dus ging Nynke ging naar Groningen om een verkorte hbo-v opleiding te doen. Jarenlang werkte ze bij verschillende zorginstellingen: van het Martiniziekenhuis, tot het Huis van Bewaring en van de H.W. Mesdagkliniek tot de penitentiaire inrichting in Ter Apel.
Ze kwam bij deze organisaties in aanraking met gedetineerden met een verslaving en die doelgroep trok haar op de één of andere manier. “Mensen die leven aan de onderkant van de maatschappij hebben allemaal een uniek verhaal over hoe zij daar zijn gekomen. Deze mensen zijn enorme overlevers. In de verslavingszorg kom je, veel meer dan in andere takken van de zorg, bij mensen over de vloer. Je leert daarom ook veel meer over wie zij zijn en wat voor talenten zij hebben. Je kunt je behandeling pas goed vormgeven als je de cliënt goed kent, dus dit is een belangrijk aspect van het vak.”
Via VNN deed Nynke de opleiding sociaal psychiatrische verpleegkunde (SPV). Ze werkte bij VNN in de reclassering, bij BinG (bemoeizorg) en later bij een ambulant FACT-team. Hoewel ze de doelgroep nog steeds erg leuk vond, begon ze in 2017 de uitdaging in haar werk te verliezen.
Nynke: “Ik was toe aan iets nieuws, een volgende stap in mijn carrière. Ik wist niet goed of ik weg moest bij VNN of zelfs het werkveld, en ook dat gaf weinig rust. Op een gegeven moment vroeg mijn leidinggevende of ik niet de opleiding tot verpleegkundig specialist ggz wilde doen. In eerste instantie wees ik het aanbod af, omdat ik dacht dat de opleiding te pittig zou zijn en te veel tijd zou kosten. Maar op een gegeven moment bedacht ik me dat dit juist datgene kon zijn om me weer uit de sleur te trekken: nieuwe kennis, nieuwe mensen en een nieuwe baan.”
De opleiding begint met je ontslag. Althans, je vertrekt bij je huidige functie. Je gaat namelijk een praktijkopleiding volgen bij VNN en een andere ggz-instelling, dus je neemt (voorlopig) afscheid van je team. De opleiding duurt 3 jaar en je volgt 1 dag per week onderwijs in het opleidingscentrum in Utrecht en je werkt 4 dagen in de praktijk. Elk jaar werk je als opleideling in een ander werkveld. In Nynke’s geval was dat bij het FACT-team in Heerenveen, bij het VIP-team van GGZ Friesland en bij BinG in Groningen.
“Je zou het misschien niet verwachten, maar die opleidingsdag voelde voor mij als een luxe. Ik nam om 7:15 de trein en kon mij de rest van de dag compleet storten op het consumeren van kennis. Het was al even geleden dat ik had gestudeerd, dit was voor mij een verademing”, vertelt de verpleegkundig specialist. “Ik kreeg een breed scala aan vakken en leerde veel over zowel verpleegkundige als psychiatrische diagnostiek, psychologische behandelingsmogelijkheden, maar ook farmacotherapie. Naast behandelinhoudelijke kennis leer je veel over onderzoek en innovatie. Je leert ook waar je informatie kunt opzoeken, hoe je dat doet en wanneer je dat moet doen. Eigenlijk leer je steeds beter wat je allemaal niet weet.”
Haar tweede opleidingsjaar liep Nynke stage bij het VIP-team in Friesland. Dit team (vroegtijdige interventie psychose) is er voor jongeren en volwassenen die voor het eerst een psychose hebben of hebben gehad. Het team bestaat uit psychiaters, verpleegkundig specialisten, GZ-psychologen, verpleegkundigen/casemanagers, trajectbegeleiders en een systeemtherapeut. “Ik leerde hier veel over psychosezorg, een ziektebeeld dat in de verslavingszorg soms onvoldoende wordt gesignaleerd en behandeld. Mijn kennis over psychose en de behandeling ervan, nam ik weer mee naar mijn werk in de verslavingszorg. Je beseft steeds beter hoe verschillende stoornissen en werkvelden met elkaar verbonden zijn en hoe het ene het andere kan beïnvloeden.”
In haar derde jaar ging Nynke naar BinG, waar ze meer leerde over het geïntegreerd behandelen van dubbeldiagnoseproblematiek. “Het mooie is dat dit team bestaat uit medewerkers van zowel Lentis als VNN. Het is voor ggz-instellingen belangrijk dat ze oog hebben voor verslaving en de invloed daarvan op de geestelijke gezondheid. Daar tegenover staat dat wij bij VNN soms alerter kunnen zijn op zaken als angst, trauma en depressie. Laatst ontmoette ik een vrouw die al 15 jaar in methadonbehandeling was. Recent werd helder dat haar leven, en ook haar verslaving, in grote mate werd beïnvloed door trauma. De psychiatrische kant van haar verslaving werd pas na jaren herkend. Haar trauma kwam aan het licht doordat ze bij een ketenpartner had aangegeven last te hebben van traumatische herinneringen.”
Ketenpartners en sparringpartners zijn erg belangrijk in de zorg, zeker in de ggz. Het netwerk (van experts) is dan ook een hot item bij de opleiding. Nynke: “Het is niet erg als je ergens geen kennis van hebt, als je maar weet bij wie je aan kan kloppen om deze kennis te krijgen. Tijdens de opleiding zit je in een klas met zo’n 20 mensen van organisaties uit heel Nederland. Je kunt zoveel van elkaar leren. Je hebt professionals die gespecialiseerd zijn in autisme, eetstoornissen, ouderenpsychiatrie, etc. Als ik nu iets wil weten over bijvoorbeeld forensische zorg, dan kan ik zo bij een klasgenoot aankloppen. De lijntjes zijn kort en daar maak ik dan ook dankbaak gebruik van.”
Hoewel Nynke veel heeft geleerd tijdens de opleiding tot verpleegkundig specialist ggz, was het ook geen eitje. “Je staat altijd aan. Je schrijft verslagen, doet innovatieopdrachten, schrijft onderzoekartikelen en doet literatuuronderzoek. In je achterhoofd ben je voortdurend met de opdrachten bezig. Hoewel de opleidingsdag onder werktijd valt, doe je zelfstudie in eigen tijd. Gelukkig was mijn vriend erg flexibel en kon hij meer werken in de avonden. Omdat vanwege COVID-19 onze kinderen veel thuis waren, moest ik creatief zijn met het vinden van studieplekken. Het is belangrijk dat je een plek vindt waar je rust hebt en je kunt focussen. Voor mij was dat niet thuis.”
De opleiding mocht dan vrij zwaar zijn, Nynke heeft er allesbehalve spijt van. “De hoeveelheid werk is wel te behappen en het heeft mij een ontzettend leuke nieuwe functie gebracht. Ik mag en kan nu diagnosticeren, samen met collega’s behandelbeleid uitstippelen, hierin de regie voeren en behandelonderdelen zoals farmacotherapie en CGT uitvoeren. Mijn baan is erg afwisselend en ik heb door alle nieuwe kennis en ervaring weer frisse energie opgedaan."
Mocht je twijfelen over of de opleiding iets voor je is: ga in gesprek met een verpleegkundig specialist! Loop een dag mee, stel vragen en ervaar zelf of het iets voor je is.
Wil je in contact komen met een verpleegkundig specialist? Neem dan contact op met Douwe Nauta, coördinator opleidelingen GGZ-VS: d.nauta@vnn.nl.
