Bij VNN kunnen mensen hun uitgaansdrugs op kwaliteit en kwantiteit laten testen. Daardoor weten ze wat er in de drugs zit en hoe sterk de dosering is, voordat ze het gebruiken. Bill de Smeth is een medewerker van de drugstestservice. Hij vertelt wat er behalve het testen nog meer gebeurt op zo’n testmoment en welke visie er zit achter het aanbieden van deze service.
Als je van plan bent om uitgaansdrugs te gebruiken kan je deze laten testen bij de drugstestservice van VNN. Je moet dan een afspraak maken en op die afspraak mag je één monster meenemen om te laten testen. Dat kan een pil, een poeder of een vloeistof zijn. Dat wordt getest op de hoeveelheid van de werkbare stof en eventuele andere stoffen. Soms kan de uitslag meteen gegeven worden, maar vaak moet het worden opgestuurd. Dan krijg je een kaartje mee met daarop een samplecode, datum en telefoonnummer. Na ruim een week bel je het nummer en krijg je telefonisch de uitslag. Een bezoek aan de drugstestservice duurt ongeveer tien minuten. Bill de Smeth legt uit dat er in die tien minuten meer gebeurt dan testen alleen.
‘’Het testen is kosteloos, maar standaard worden er tijdens het testmoment een aantal vragen gesteld, dat hoort bij het proces. Ik vraag mensen eerst of ze eerder zijn geweest. Zo niet, dan leg ik nog eens uit wat we precies doen. Dat we alleen testen voor de gebruiker zelf. Niet voor politie, dealers, hulpverleners of ouders. Daarna stel ik vragen over hun gebruik. Die informatie wordt niet met anderen gedeeld.
Ik geef vervolgens informatie over wat er in het middel zit en hoeveel. Maar ook over wat iemand kan doen om de risico’s van het gebruik te verkleinen. Bijvoorbeeld door een bepaalde dosering niet te overschrijden of combinaties met andere middelen zoals bijvoorbeeld alcohol te vermijden. Maar ook door stil te staan bij hoe de gebruiker zich voelt wanneer hij of zij wil gebruiken. Ben je gezond en fit, zit je mentaal goed in je vel en voel je je op je gemak in de omgeving waar je gaat gebruiken? Dingen als de mensen met wie je bent, de drukte, de muziek en de temperatuur zijn belangrijke factoren.’’
Als de resultaten van de test binnen zijn, wordt duidelijk wat er in het middel zit en hoeveel. Naast informeren kan een uitslag ook leiden tot andere acties.
‘’In sommige gevallen raden we het gebruik echt af omdat we stoffen vinden die extra gevaarlijk of schadelijk zijn. Bijvoorbeeld een heel erg hoge dosering van de werkzame stof of een ongewenste andere werkzame stof. In zo’n geval vragen we iemand terug te komen om te achterhalen waar de drugs in omloop zijn en op welke schaal. Het gaat dus niet om van wíe je de drugs hebt gekocht. Soms kunnen we daardoor gericht waarschuwen. Bijvoorbeeld op grote schermen rondom een evenement. We kunnen ook een landelijke waarschuwing uitsturen op de Red Alert app.’’
Er zijn meerder instellingen in Nederland die drugs testen. Bijvoorbeeld Novadic–Kentron, Tactus en Brijder. Alle testservices zijn aangesloten bij het Trimbos instituut. Daar worden ook alle ingezonden drugs getest. Alle resultaten worden geregistreerd in het DIMS ( Drugs Info en Monitoring Systeem). Het Trimbos instituut heeft afspraken gemaakt met de Ministerie van Volksgezondheid en Sport over de werkwijze van het testen.
‘’In die afspraken staat beschreven wat we doen, waarom we dat doen en hoe we dat doen. Er is dus een centrale werkwijze die bij elke testservice wordt gehanteerd. Die afspraken zijn heel specifiek. Het gaat bijvoorbeeld over in hoeverre we ‘reclame’ mogen maken voor de testservice, maar ook over welke boodschap we meegeven en hoe we die overbrengen. Als tester krijg je daar een uitgebreide training voor. We hebben een coördinator van ons testpunt en jaarlijkse terugkomdagen in Utrecht. Daar ontmoeten we testers van andere organisaties en dan blijkt dat we echt behoorlijk hetzelfde doen. We testen allemaal vanuit het principe van ‘harm reduction’. Dat komt neer op het verminderen van de risico’s op het moment dat iemand besluit te gaan gebruiken.
De boodschap die mensen meekrijgen is zorgvuldig vastgesteld. Er wordt bijvoorbeeld bewust geen oordeel geveld over de beslissing om drugs te gebruiken.
‘’We nemen geen standpunt in over het gebruik zelf, we zijn er niet voor of tegen. Op het moment dat je uitstraalt dat je elke vorm van gebruik veroordeelt, ga je voorbij aan heel veel mensen. Dat is wat er bijvoorbeeld in de Verenigde Staten gebeurt met de ‘War on drugs’. Dat leidt naar meer criminaliteit, meer verslaving en meer overdoses. Natuurlijk is het beter om niet te gebruiken. Daarom is onze boodschap ook: echt veilig gebruiken bestaat niet. Maar als je het besluit te doen, beperk dan zoveel mogelijk de risico’s.’’
De waarde van de drugstestservice ligt niet alleen in het voorkomen van gezondheidsincidenten en het geven van goede informatie.
‘’De informatie die we hier zelf mee verzamelen is erg waardevol. We krijgen inzicht in de kennis die mensen hebben over drugs en verslaving, en hoe ze tegen hun gebruik aankijken. We krijgen ook een goed beeld van wat er op de markt is. Daardoor kunnen we mensen beter helpen en informeren. Mensen die komen testen maken bovendien op een goede manier kennis met VNN. Als ze later ooit twijfelen of ze hulp nodig hebben, weten ze dat we toegankelijk zijn en niet oordelen. We zijn er om te helpen.’’
