Meerjarige basisstructuur

VNN pleit voor een meerjarige basisstructuur aan verslavingspreventie in iedere gemeente, voor de duur van 10 jaar.
Hiermee wil VNN samen met gemeenten een volgende trendbreuk realiseren. Oftewel: de volgende daling in het middelengebruik onder jongeren in Noord Nederland.
Voorkomen
Het allerliefst voorkomen we dat mensen ooit klant bij VNN hoeven te worden. Het voorkomen van problemen sluit natuurlijk naadloos aan bij de bredere ambities die we landelijk maar ook hier in de Noordelijke Provinciën met elkaar hebben. Veel initiatieven en programma's zijn er uiteindelijk op gericht om zorgvragen te voorkomen en betere kansen te creëren voor toekomstige generaties. Met een meerjarige basisstructuur hier samen met gemeenten een duurzame stap voorwaarts in zetten.
Wat is die meerjarige basisstructuur?
Deze basisstructuur bestaat uit 6 doorlopende basisinterventies.
Hiervan vinden we dat ze overkoepelend en provinciaal uitgerold moeten worden. Andere aanvullende interventies zijn niet uitgesloten, maar deze 6 vormen de basis.
Daarnaast een lokale overlegstructuur waarmee een doorlopend beeld wordt bepaald van de lokale situatie, uitdagingen en behoeftes.
De 6 doorlopende basisinterventies
- Helder op school
Helder op school is een interventie die niet alleen maar ingaat op de jongeren zelf maar ook heel specifiek op ouders en leerkrachten. En dat is belangrijk om dat zij belangrijke rolmodellen zijn voor jongeren in een levensfase waarin zij zich vormen en socialiseren.
- Sportclubs en horeca
Op een soortgelijke manier als bij Helder op School investeren we ook hier in de omgeving van de jongeren waarin ze opgroeien. En ook hier worden rolmodellen zoals ouders en trainers bereikt en vaardiger gemaakt.
- Aanbod KOV/KOPP
VNN heeft een specifiek aanbod voor kinderen van ouders met psychische en of verslavingsproblemen. Deze kinderen hebben namelijk tot vier keer zoveel kans om zelf ook dergelijke problemen te ontwikkelen. Nederland telt ongeveer 900.000 kinderen die in deze categorie vallen. Mede door programma's als Helder op School en interventies op sportclubs kunnen we deze kinderen in contact brengen met het aanbod dat VNN voor hen heeft.
- Aanbod voor iedere naaste
Verslaving raakt niet alleen de persoon zelf maar ook diens naasten.
Uit onderzoek blijkt dat dit naar schatting gaat om vijf mensen voor iedere persoon met een verslaving. Dat zijn in het Noorden bijna een miljoen mensen. Ook voor hen is er aanbod van hulp en ondersteuning. Het is belangrijk dat dit aanbod hen ook bereikt. Een brede uitrol van programma's zoals Helder op School, en interventies op sportclubs helpt dit te bereiken.
- Deskundigheidsbevordering wijk- en gebiedsteams
Deze professionals kennen de mensen en de wijken en zij komen ‘achter de voordeur’. Ze hebben daarmee een belangrijke signalerende functie. Zowel het signaleren van verslavingsproblematiek als dit aankaarten is een expertise en verre van gemakkelijk. Hierdoor worden helaas nog vaak kansen gemist en komen jongeren pas laat in beeld bij verslavingszorg. als VNN andere partijen in het sociaal domein wapent met kennis en kunde over middelenproblematiek kunnen veel van deze hulpvragen worden herkend, voorkomen en doorverwezen Uiteindelijk zijn er immers veel meer mensen met middelenproblematiek dan VNN alleen kan vinden en bereiken.
- Een dekkend netwerk van outreachend werk
Verslavingsgedrag ontwikkelt zich in een leeftijdsfase waarin experimenteren niet ongewoon is en ook deels sociaal geaccepteerd wordt. Het valt dus ook minder snel op. Daarnaast zetten jongeren zich ook vaak af tegen bemoeienis van buitenaf waardoor ze ook minder snel hulp zullen zoeken of accepteren. Wanneer de weg naar hulpverlening wel nodig is, maar niet gevonden wordt, biedt VNN outreachend (jongeren)werk. Hiermee kan vroegtijdig effectief worden ingegrepen en de noodzaak voor verdere hulp worden voorkomen.
Simpele lokale overlegstructuur
Om deze basisinterventies goed uit te rollen en volledig te benutten, wil VNN samen met gemeenten een simpele lokale overlegstructuur opzetten. We weten vanuit onderzoek dat verslavingspreventie goed werkt als het aansluit op het lokale beeld. Dit aansluiten is daardoor een onmisbare stap in het geheel.
Lokaal beeld bepalen
VNN wil samen met gemeenten het beeld goed helder krijgen van de lokale situatie, problematiek en behoeftes. Door 2x per jaar de juiste beleidsadviseurs aan te laten sluiten bij het betreffende VNN gebiedsteam worden inzichten, monitoring en onderzoek gebundeld. Ook het effect van de ingezette interventies wordt zo in kaart gebracht.
Aanvullend interventies op maat
Aan de hand van dit lokale beeld kan worden bepaald welke aanvullende interventies waardevol of noodzakelijk zijn voor een maximale lokale impact. Bijvoorbeeld die uit het uit het landelijke basispakket verslavingspreventie van Verslavingskunde Nederland. Zo ontstaat naast de sterke basis ook een op maat gesneden aanpak. Want iedere gemeente heeft natuurlijk ook haar eigen kleur en uitdagingen.
implementeren in beleid
VNN helpt gemeenten vaak om verslavingspreventie te laten landen in beleid door aan de schrijftafel van beleidsstukken aan te schuiven. Dit schroeft VNN in het kader van de meerjarige basisstructuur graag verder op. Zo vinden zowel de meerjarige basisstructuur, het lokale beeld en de aanvullende interventies optimaal hun plek in beleid en implementatie. Denk aan het Preventie- en handhavingsplan, maar ook Jeugdbeleid, gezondheidsbeleid, Sportbeleid en meer.
Waarom hebben deze interventies samen zo’n impact?
- De interventies zijn bewezen effectief
- De samenhang van interventies zorgt ervoor dat hun bereik en impact maximaal benut worden
- We brengen zo nog verder in kaart wie nu nog onvoldoende bereikt worden.
- We hanteren hiermee een langdurige en gestructureerde aanpak. Met een duurzame maatschappelijke impact
- We betrekken hiermee niet alleen de jongeren zelf, maar ook hun omgeving en rolmodellen.
- We creëren hiermee een ondersteunende en gezonde omgeving die positieve gedragsverandering bevordert.
- We zorgen zo dat er geen jongeren onnodig tussen wal en schip vallen. Maar juist dat iedere jongere even kansrijk opgroeit.
Waarom een termijn van minstens 10 jaar?
- Gedragsverandering kost tijd: Het aanleren van gezonde gewoonten en het afleren van risicovol gedrag gebeurt niet van de ene op de andere dag. Een periode van 10 jaar biedt de tijd en ruimte om deze veranderingen te verankeren.
- We beïnvloeden zo meerdere generaties: In een periode van 10 jaar groeien jongeren op en komen zij op de leeftijd om zelf ouders en rolmodellen te worden.
- Consistentie en vertrouwen: Een langdurige aanpak zorgt voor consistentie. Het vertrouwen wordt zo opgebouwd bij jongeren, ouders, leerkrachten. Dit vertrouwen is cruciaal voor het succes van preventieprogramma's.
Waarom is het zo belangrijk dat we dit gaan doen?
Topje van de ijsberg
Als Verslavingszorg Noord Nederland helpen wij jaarlijks in de Noordelijke drie Provincies een kleine 10.000 cliënten en dat is helaas nog maar een topje van de ijsberg.
Onderzoek wijst uit dat 7% van de bevolking kampt met verslaving. Alleen in de Noordelijke drie provincies zijn dat er al zo'n 100.000. Daarvan zijn er 16.200 onder de 24 jaar.
Daarnaast weten we uit onderzoek dat naar schatting 671.000 ouders in Nederland een psychische aandoening en/of middelenstoornis hebben. Daardoor lopen 900.000 Nederlandse jongeren onder de 18 hier ook een hoog risico op.
Dit zijn zorgwekkende cijfers. Deze jongeren zijn namelijk de potentiële zorgvragers van de toekomst. Dit moeten we voor zijn. Daarom moeten we de stap maken van een fragmentarische aanpak naar een meerjarige basisstructuur van verslavingspreventie in iedere gemeente.